Siatkarze i siatkarki w Powstaniu Warszawskim

Sport uprawiany w latach przedwojennych w dużo większym stopniu niż obecnie wpływał na postawę młodych ludzi, czyniąc z nich gotowych do walki żołnierzy. Nie dziwi więc, że większość z nich wstąpiła do konspiracji na długo przed wybuchem Powstania Warszawskiego. Młodzież przynależała do przygotowujących się do walki oddziałów i już wówczas nosiła znane nam jako powstańcze pseudonimy.

Sport uprawiany w latach przedwojennych w dużo większym stopniu niż obecnie wpływał na postawę młodych ludzi, czyniąc z nich gotowych do walki żołnierzy. Nie dziwi więc, że większość z nich wstąpiła do konspiracji na długo przed wybuchem Powstania Warszawskiego. Młodzież przynależała do przygotowujących się do walki oddziałów i już wówczas nosiła znane nam jako powstańcze pseudonimy.

W okupowanej Warszawie każdy sportowiec niejako automatycznie stawał się konspiratorem, ponieważ Niemcy wydali zakaz uprawiania sportu i wszelkiej działalności sportowej, celowo dążąc do zahamowania rozwoju fizycznego i sprawności Polaków. Tymczasem w podziemnym „Biuletynie Informacyjnym” nawoływano wręcz do aktywności fizycznej. W numerze z 30 stycznia 1941 r. czytamy: „Uważamy, że kto tylko dziś może uprawiać sport, gry sportowe – niech to czyni jak najczęściej”.

Popularnością cieszyła się siatkówka, czego dowodem są wspomnienia ówczesnych zawodników meczów rozgrywanych na dziedzińcach żoliborskich kamienic i w Instytucie Głuchoniemych przy pl. Trzech Krzyży.

Bywało, że mecze stawały się okazją do łapanek, podczas których Niemcy strzelali do widzów i zawodników. Grali przyszli bohaterowie »Zośki«, »Parasola« i barykad warszawskich.

Oto postacie związane z polską siatkówką – młodzi ludzie, którzy, zdrowi ciałem i duchem, odpowiedzieli na wezwanie podrywającej się do walki Warszawy. Przedstawiona poniżej lista nazwisk nie jest zapewne kompletna, pozwoli jednak przywołać część spośród tych, którym hołd oddajemy.

Romuald Wirszyłło (1906 - 1980) (z piłką na zdjęciu), pseudonim  „Wiktor” zawodnik, trener i działacz siatkarski, mistrz Polski, trener reprezentacji Polski, nazywany „ojcem” polskiej siatkówki, działacz AZS w Warszawie, prezes Polskiego Związku Gier Sportowych, współtwórca Międzynarodowej Federacji Siatkówki; powstaniec warszawski, architekt. Był jednym z inicjatorów podziemnych rozgrywek siatkarskich w Warszawie. Razem z Igorem Tepicynem ufundował „nagrodę wędrowną” im. Kazimierza Wilamowskiego dla konspiracyjnego mistrza Warszawy. Walczył w Powstaniu Warszawskim 1944 r. jako saper.

Wojciech Gosiewski (1922 - 1944) – siatkarz, kapral podchorąży. Walczył w szeregach AK pod pseudonimem „Radlicz”. Zginął w Powstaniu Warszawskim. Miał 22 lata, służył w 138 plutonie Batalionu „Ruczaj”. Zmarł 5 sierpnia, w wyniku odniesionych, rozległych ran. Uwieczniony na Murze Pamięci: Kolumna 170, Pozycja 24.

Danuta Stefańska–Majewska (1919 - 1944) – siatkarka, koszykarka i piłkarka ręczna; w Powstaniu w 7 Pułku Piechoty „Garłuch”; rozstrzelana 2 sierpnia.

Władysław Twardo (1907 - 1988) – pseudonim ,,Kandys”, kapral podchorąży. I Obwód „Radwan” (Śródmieście) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - zgrupowanie „Bartkiewicz” - 2 kompania - pluton 116 (dowódca).

Leszek Grodecki (1926 - 2015) – pseudonim ,,Lis” kapral Armii Krajowej - zgrupowanie „Radosław” - batalion „Parasol” – 1 kompania, następnie batalion „Miotła”. Na Powiślu w Grupie Bojowej „Krybar”. Reprezentant Polski, uznany za najlepszego polskiego siatkarza w latach 1948 - 1953. Na Mistrzostwach Europy w 1949 r. w Czechosłowacji i Mistrzostwach Świata w 1952 r. w Moskwie wybrany do najlepszej szóstki mistrzostw.

Eugeniusz Krotkiewski – pseudonim ,,Eugeniusz”, sierżant podchorąży, batalion ,,Gustaw”. Pierwszy prezes PZPS, pełnił tę funkcję w latach 1953-1957.

Im i wszystkim Powstańcom – Cześć i Chwała!